Volcanoes-earth-shattering news

A. When Mount Pinatubo suddenly erupted on 9 June 1991, the power of volcanoes past and present again hit the headlines A Volcanoes are the <strong>ultimate</strong> earth-moving machinery.
هنگامی که کوه پیناتوبو در تاریخ 9 جون 1991 به یکباره فوران کرد، قدرت آتشفشان ها در گذشته و حال بار دیگر سرتیتر خبرها شد. آتشفشان ها <strong>بازپسین</strong> ابزار حرکتی زمین هستند.

A violent eruption can blow the top few kilometres off a mountain, <strong>scatter</strong> fine ash practically all over the globe and hurl rock fragments into the stratosphere to darken the skies a continent away.
یک فوران شدید میتواند تا کیلومتر ها در سطح کوهستان موجب انفجار شود، خاکسترهای آتشفشانی را در سطح زمین <strong>پراکنده</strong> کند و تکه های سنگ را به استراتوسفر پرتاب کند و موجب تاریکی در قاره ای دیگر شود.

But the classic eruption -cone- shaped mountain, big bang, mushroom cloud and <strong>surges</strong> of molten lava - is only a tiny part of a global story.
اما این مدل فوران شناخته شده – کوه مخروطی شکل، انفجار مهیب، ابر قارچ سان و <strong>موجی</strong> خروشان از مواد مذاب – فقط بخشی کوچک از داستانی جهانی است.

<strong>Vulcanism</strong>, the name given to volcanic processes, really has shaped the world.
<strong>آتشفشان، </strong>نامی که به فرایند آتشفشانی داده شده واقعا جهان را تشکیل داده است<strong>.</strong>

<strong>Eruptions</strong> have rifted continents, raised mountain chains, constructed islands and shaped the topography of the earth.
<strong>فوران ها</strong> موجب شکافتگی قاره ها شده اند، فراز های کوهستان هارا پدید آورده اند، جزایر و نقشه برداری زمین را بوجود آورده اند.

The entire ocean floor has a <strong>basement</strong> of volcanic basalt.
کف تمامی اقیانوس <strong>زیربنا</strong>یی از سنگهای آتشفشانی سیاه را در بر دارد.

<strong>Volcanoes</strong> have not only made the continents, they are also thought to have made the world's first stable atmosphere and provided all the water for the oceans, rivers and ice-caps.
 <strong>آتشفشان ها</strong> نه تنها قاره هارا تشکیل دادند، بلکه اینگونه در نظر گرفته میشود که اولین شکل پایدار اتمسفر را در جهان بوجود آوردند و همچنین موجبات به وجود آمدن آب اقیانوس ها، دریا ها و کوه های یخی را فراهم کردند.

There are now about 600 active volcanoes.
در حال حاضر 600 آتشفشان فعال وجود دارد.

Every year they add two or three <strong>cubic kilometres</strong> of rock to the continents.
(آتشفشان ها) هر ساله دو یا سه <strong>کیلومتر م</strong><strong>کعب</strong> از سنگ را به قاره ها می افزایند.

Imagine a <strong>similar</strong> number of volcanoes smoking away for the last 3,500 million years.
تصور کنید تعدادی <strong>مشابه</strong> از آتشفشان ها در 3500 میلیون سال اخیر غبار تولید کرده اند.

That is enough rock to explain the continental <strong>crust</strong>.
این مقدار کافی است تا توجیهی برای <strong>پوسته</strong> قاره ای باشد.

What comes out of volcanic <strong>craters</strong> is mostly gas.
انچه از <strong>دهانه اتشفشان ها</strong> خارج میشود عمدتا گاز هستند.

More than 90% of this gas is water <strong>vapour</strong> from the deep earth: enough to explain, over 3,500 million years, the water in the oceans.
بیش از 90 درصد از این گاز ها <strong>بخار آب</strong> هایی است که در اعماق زمین هستند: شرحی قابل قبول که توجیهی است برای آب موجود در اقیانوس ها در بیش از 3500 میلیون سال.

The rest of the gas is nitrogen, carbon dioxide, sulphur dioxide, methane, <strong>ammonia</strong> and hydrogen.
بقایای گاز شامل نیتروژن، کربن دی اکسید، گوگرد دی اکسید، متان، <strong>بخار آمونیاک</strong> و هیدروژن است.

The <strong>quantity</strong> of these gases, again multiplied over 3,500 million years, is enough to explain the mass of the world's atmosphere.
<strong>مقدار</strong> این گاز ها، جمع شده در بیش از 3500 میلیون سال، توجیهی است برای انبوه اتمسفری که در جهان ایجاد شده.

We are alive because volcanoes provided the <strong>soil</strong>, air and water we need.
ما زندگی خود را مدیون آتشفشان ها هستیم زیرا آنها <strong>خاک</strong>، هوا و آب مورد نیازمان را تامین کرده اند.

B. Geologists consider the earth as having a molten core, surrounded by a semi-molten mantle and a <strong>brittle</strong>, outer skin.
زمین شناسان در نظر دارند که زمین دارای هسته ای مذاب، احاطه شده توسط مواد نیمه مذاب و دارای سطحی <strong>شکننده</strong> است.

It helps to think of a soft-boiled egg with a runny <strong>yolk</strong>, a firm but squishy white and a hard shell.
برای درک بهتر تخم مرغ آب پز عسلی را تصور کنید که دارای <strong>زرده</strong> ای مایع، سفیده سفت اما ژله ای و پوسته ای سخت است.

If the shell is even slightly cracked during boiling, the white material bubbles out and sets like a tiny mountain chain over the crack - like an <strong>archipelago</strong> of volcanic islands such as the Hawaiian Islands.
اگر حین پخت در پوسته تخم مرغ حتی کوچکترین شکستگی ایجاد شود، مواد سفیده بشکل حباب از پوسته بیرون میزنند و تبدیل به برجستگی مانند کوهستانی کوچک بر روی شکستگی میشوند – مانند <strong>مجمع الجزایر</strong>ی از جزیره های آتشفشانی به عنوان مثال جزایر هاوایی.

But the earth is so much bigger and the <strong>mantle</strong> below is so much hotter.
اما زمین خیلی بزرگ تر و <strong>گوشته</strong> درونی آن بسیار داغتر است.

Even though the mantle rocks are kept solid by overlying pressure, they can still slowly <strong>'flow'</strong> like thick treacle.
حتی با وجود این که سنگ‌های درون گوشته با فشاری بسیار زیاد محکم نگه داشته شده اند، همچنان میتوانند مانند شیره قند غلیظ شده به <strong>حرکت</strong> ادامه دهند.

The flow, thought to be in the form of convection currents, is powerful enough to fracture the <strong>'eggshell'</strong> of the crust into plates, and keep them bumping and grinding against each other, or even overlapping, at the rate of a few centimetres a year.
حرکت آن، که در قالب جریان مایعات داغ در نظر گرفته میشود، به اندازه کافی قدرتمند هست که بتواند <strong>پوسته تخم مرغ</strong> را از هم بشکافد و به صفحه هایی تقسیم کند، و باعث شود تا بهم اصابت کنند و به یکدیگر ساییده شوند، یا حتی هرساله به اندازه چند سانتیمتر بر روی هم افتادگی پیدا کنند.

These <strong>fracture</strong> zones, where the collisions occur, are where earthquakes happen.
این محل های <strong>شکستگی</strong>، جایی که برخورد پوسته ها رخ میدهد، مکان هایی هستند که زمین لرزه ها اتفاق می افتند.

And, very often, volcanoes.
و در اکثر مواقع آتشفشان ها را بوجود می آورند.

C. These <strong>zones</strong> are lines of weakness, or hot spots.
این <strong>نواحی</strong> خطوط ضعیف، یا نقاط داغ هستند.

Every eruption is different, but put at its simplest, where there are weaknesses, rocks deep in the mantle, heated to 1,350°C, will start to <strong>expand</strong> and rise.
هر فوران متفاوت است، اما به ساده ترین زبان ممکن، هرکجا که ضعف ها وجود دارند، سنگ‌های موجود در عمق گوشته، که تا 1,350 درجه سلسیوس داغ میشوند، شروع به <strong>انبساط</strong> و طغیان میکنند.

As they do so, the pressure drops, and they expand and become <strong>liquid</strong> and rise more swiftly.
به همین ترتیب، از فشار کاسته شده، و ( سنگ های داغ موجود در گوشته) منبسط میشوند و تبدیل به <strong>مایع</strong> میشوند و با سرعت بیشتری طغیان میکنند.

Sometimes it is slow: vast bubbles of <strong>magma</strong> - molten rock from the mantle - inch towards the surface, cooling slowly, to snow through as granite extrusions (as on Skye, or the Great Whin Sill, the lava dyke squeezed out like toothpaste that carries part of Hadrian's Wall in northern England).
گاهی این روند کند اتفاق می افتد: خروش های عظیم <strong>مواد مذاب</strong> – سنگ های ذوب شده در گوشته – به طرف پوسته حرکت میکنند، به آرامی سرد میشوند،  مانند سخره هایی از جنس گرانیت که از میان برف ها بیرون زده اند(مانند جزیره اسکای، یا گریت وین سیل، که مواد مذاب همانند به بیرون فشار دادن خمیر دندان بیرون زده و بخشی از دیوار هادریان واقع در شمال انگلستان بر روی آن قرار دارد).

Sometimes - as in Northern Ireland, Wales and the Karoo in South Africa - the magma rose faster, and then flowed out horizontally on to the surface in vast thick <strong>sheets</strong>.
گاهی اوقات مواد مذاب سریعتر حرکت کرده، و سپس به صورت افقی مانند <strong>لایه ها</strong>ی ضخیم و پهناوری بیرون ریخته میشوند – مانند ایرلند شمالی، ویلز و کرو در جنوب آفریقا.

In the Deccan <strong>plateau</strong> in western India, there are more than two million cubic kilometres of lava, some of it 2,400 metres thick, formed over 500,000 years of slurping eruption.
در <strong>فلات</strong> دکن در هند غربی، بیش از 2 میلیون کیلومتر مکعب از مواد مذاب وجود دارد، بعضا تا 2,400 متر ضخامت دارد، متشکل از فوران هایی از جنس مواد مذاب در مدت زمانی بیشتر از 500,000 سال.

Sometimes the magma moves very <strong>swiftly</strong> indeed.
گاهی اوقات مواد مذاب با <strong>سرعت</strong> خیلی زیادی حرکت میکنند.

It does not have time to cool as it surges upwards.
که نمیتواننددر هنگام خروشیدن به بالا سرد شوند.

The gases trapped inside the boiling rock expand suddenly, the lava <strong>glows</strong> with heat, it begins to froth, and it explodes with tremendous force.
گاز بدام افتاده در سنگ های جوشیده شده به یکباره آزاد میشود، مواد مذاب از شدت حرارت <strong>میدرخشند</strong>، شروع به کف کردن میکنند، و با نیرویی حراس انگیز منفجر میشوند.

Then the slightly cooler <strong>lava</strong> following it begins to flow over the lip of the crater.
سپس <strong>مواد مذابی</strong> که مقداری سرد تر هستند به دنبال آنها از دهانه آتشفشان به بیرون جریان پیدا میکنند.

It happens on Mars, it happened on the moon, it even happens on some of the <strong>moons</strong> of Jupiter and Uranus.
این اتفاق در مریخ، در ماه، حتی در بعضی از <strong>قمر ها</strong>ی مشتری و اورانوس نیز رخ داده است.

By studying the evidence, <strong>vulcanologists</strong> can read the force of the great blasts of the past.
با بررسی شواهد، <strong>آتشفشان شناس ها</strong> میتوانند شدت عظمت انفجار های قبلی را دریابند.

Is the <strong>pumice</strong> light and full of holes? The explosion was tremendous.
<strong>سنگ پا</strong> دارای رنگ روشن و سرتا سر حفره است؟ نشانه ای است از انفجاری مهیب.

Are the rocks heavy, with huge <strong>crystalline</strong> basalt shapes, like the Giant's Causeway in Northern Ireland? It was a slow, gentle eruption.
و سنگ ها سنگین، شبیه به سنگ آتشفشانی سیاه با سطحی <strong>شفاف</strong>، مانند سنگ‌های گذرگاه ساحلی ایرلند شمالی هستند؟ فوران ملایم و آرام بوده.

The biggest eruptions are deep on the <strong>mid-ocean</strong> floor, where new lava is forcing the continents apart and widening the Atlantic by perhaps five centimetres a year.
بزرگترین فوران ها در <strong>میان اقیانوس</strong> ها در کف آنها صورت میگیرند، درست جایی که مواد مذاب جدید قاره هارا از هم دور میسازند و هرساله حدودا 5 سانتیمتر به پهنای اقیانوس اطلس می افزایند.

Look at maps of volcanoes, earthquakes and island chains like the Philippines and Japan, and you can see the rough outlines of what are called <strong>tectonic plates</strong> - the plates which make up the earth's crust and mantle.
به نقشه آتشفشانها، زمین لرزه های و جزایر زنجیره ای شکل مانند فیلیپین و ژاپن نگاه کنید، میتوانید خطوط نا همواری که <strong>زمین ساخت صفحه ای</strong> نام دارند را ببینید – صفحاتی که پوسته و گوشته زمین را تشکیل میدهند.

The most dramatic of these is the Pacific<strong> 'ring of fire' </strong>where there have been the most violent explosions - Mount Pinatubo near Manila, Mount St Helen's in the Rockies and El Chichon in Mexico about a decade ago, not to mention world-shaking blasts like Krakatoa in the Sunda Straits in 1883.
مهیج ترین بخش این ماجرا <strong>حلقه آتش</strong> در اقیانوس آرام است که شدید ترین فوران ها را در خود جای داده – حدودا یک دهه پیش در کوه پیناتوبو نزدیک به مانیلا، کوه سنت هلن در کوه های راکی و ال چیچُن در مکزیک رخ داده، صرف نظر از لرزش هایی که سرتاسر زمین را تکان داد و علت آن فوران کوه کراکاتوآ در تنگه سوندا در سال 1883 بود.

D. But volcanoes are not very <strong>predictable</strong>.
اما آتشقفشانها چندان <strong>قابل پیشبینی</strong> نیستند.

That is because <strong>geological </strong>time is not like human time.
به این علت است که ساعت <strong>زمین‌شناسی</strong> با ساعت انسانی متفاوت است.

During quiet periods, volcanoes cap themselves with their own lava by forming a powerful cone from the molten rocks slopping over the rim of the crater; later the lava cools slowly into a <strong>huge</strong>, hard, stable plug which blocks any further eruption until the pressure below becomes irresistible.
در زمان آرامش، آتشفشان ها با استفاده از مواد مذابی که تولید کرده اند درپوشی مخروطی در دهانه خود میسازند؛ پس از مدتی با سرد شدن مواد مذاب، آن تبدیل به درپوشی <strong>بزرگ</strong>، سخت، و پایدار میگردد که مانع فوران های احتمالی در آینده میشود تا زمانی که فشار غیر قابل تحمل شود.

<strong>In the case of</strong> Mount Pinatubo, this took 600 years.
<strong>درمورد</strong> کوه پیناتوبو، این اتفاق 600 سال به طول انجامید.

Then, sometimes, with only a small warning, the mountain <strong>blows</strong> its top.
گاهی هم، نتها پس از یک اخطار کوچک، کوه درپوش را <strong>منفجر</strong> میکند.

It did this at Mont Pelee in Martinique at 7,49 am on 8 May, 1902.
این اتفاق برای کوه پله در جزیره مارتینیک در ساعت 7:49 دقیقه صبح در تاریخ 8 می 1902 افتاد.

Of a town of 28,000, only two people <strong>survived</strong>.
در شهری متشکل از 28,000 نفر جمعیت تنها دو نفر <strong>نجات یافتند</strong>.

In 1815, a sudden blast removed the <strong>top</strong> 1,280 metres of Mount Tambora in Indonesia.
در سال 1815، فوران غیر منتظره کوه تامبورا در اندونزی 1,280 متر از <strong>قله</strong> را منفجر کرد.

The eruption was so <strong>fierce</strong> that dust thrown into the stratosphere darkened the skies, cancelling the following summer in Europe and North America.
فوران به حدی <strong>خشن</strong> بود که غبار ناشی از آن به استراتوسفر پرتاب شد و آسمان ها را تیره کرد، و سال بی تابستان به اروپا آمریکای شمالی نیز رسید.

Thousands starved as the <strong>harvests</strong> failed, after snow in June and frosts in August.
هزاران نفر به علت گرسنگی به دنبال از بین رفتن <strong>محصولات کشاورزی</strong> و بارش برف در ماه جون و یخبندان در آگوست جان باختند.

Volcanoes are <strong>potentially</strong> world news, especially the quiet ones.
آتشفشان ها بطور <strong>بالقوه</strong> اخبار جهانی هستند، بخصوص آتشفشاتهای خاموش.